بررسی فرایند ثبت پنجم خرداد در تقویم در گفتگو با دکتر فرشید خدادادیان

  آروان خبر//فرشید خدادادیان، متولد۱۳۵۰ در مسجد سلیمان، فارغ التحصیل آموزشگاه حرفه ای شرکت نفت در سال۱۳۶۶ است و از آن زمان تاکنون، سی و هشت سال است که در بخش های مختلف عملیاتی و ستادی شرکت ملی نفت و ستاد وزارت نفت مشغول بکار بوده و هست.خدادادیان دانش آموخته رشته تاریخ در مقطع دکتری […]

 

آروان خبر//فرشید خدادادیان، متولد۱۳۵۰ در مسجد سلیمان، فارغ التحصیل آموزشگاه حرفه ای شرکت نفت در سال۱۳۶۶ است و از آن زمان تاکنون، سی و هشت سال است که در بخش های مختلف عملیاتی و ستادی شرکت ملی نفت و ستاد وزارت نفت مشغول بکار بوده و هست.خدادادیان دانش آموخته رشته تاریخ در مقطع دکتری و چهره ای شناخته شده در تاریخ نفت و میراث صنعتی با ۹کتاب تالیفی و مقالات و سخنرانی های فراوان است.او اخیراً از سوی دکتر رضا جباری بعنوان مشاور در حوزه تاریخ نفت و میراث صنعتی منصوب شده و پیش از این و در دوران نمایندگی دکتر اسماعیل جلیلی نیز مسئولیتی مشابه را عهده دار بود.ثبت پنجم خرداد در تقویم رسمی کشور که اخیراً تصویب شده و برخی پرسش ها و حواشی مرتبط با این موضوع، بهانه گفتگوی ما با خدادادیان شد.روایتی نزدیک و مرتبط که می توان مرجعی خوب برای بررسی دقیق و صحیح موضوع باشد.

• آقای خدادادیان نخست بفرمایید؛ آیا مناسبت پنجم خرداد قبل از این و در دوران نمایندگی آقای دکتر جلیلی در سال۱۳۹۳ که ایشان حضرتعالی را بعنوان دبیر برگزاری همایش پنجم خرداد، روز مسجد سلیمان در مجلس شورای اسلامی معرفی کرده بودند، در تقویم رسمی کشور ثبت شده بود؟

خدادادیان: خیر

• لطفا بیشتر توضیح دهید.

خدادادیان:سال۱۳۹۳ که جناب آقای دکتر جلیلی، نمایندگی مردم شریف مسجد سلیمان در مجلس شورای اسلامی را عهده دار بود، محبت نموده و شرایطی فراهم کرد تا ضمن برگزاری نمایشگاه عکس های تاریخی، بتوان موضوع و مناسبت پنجم خرداد و آغاز عصر نفت در ایران با تکیه به جایگاه مسجد سلیمان را در سطح ملی و بین مسئولین طراز اول کشور مطرح نمود.نمایشگاه از پنجم خرداد آن سال و با حضور دکتر لاریجانی رئیس وقت مجلس و نمایندگان افتتاح و به مدت یک هفته ما در محل نمایشگاه مجلس میزبان بازدیدکنندگان که عموماً از نمایندگان شهرستان های مختلف و همچنین میهمانان ویژه مجلس بودیم.مرتبط با برگزاری این نمایشگاه، با بخش های مختلف و از جمله اداره کل پست وزارت ارتباطات و همچنین شورای فرهنگ عمومی کشور و مهمتر از آن مناطق نفتخیز جنوب مکاتبه و اقلام نمایشگاهی با همکاری روابط عمومی مناطق نفتخیز جنوب تامین و ارائه شد، اما موضوع ثبت روز مسجد سلیمان در جریان برگزاری آن نمایشگاه نشد، بلکه در آن مقطع طرح موضوع بعمل آمد.

• اما در یکی از عکس های آن مراسم، دکتر لاریجانی و دکتر جلیلی را در حال امضای تابلویی نشان می دهد که روی آن قید شده پنجم خرداد روز مسجدسلیمان؟

بله.این شعار نمایشگاه بود و جمله کامل آن اگر با دقت عکس را ببینید هست؛ “گرامیداشت پنجم خرداد روز مسجد سلیمان” این شعار را اتفاقاً من پیشنهاد دادم و دکتر جلیلی عزیز نیز استقبال کرد و در مکاتبات نیز عنوان نمایشگاه را “روز مسجدسلیمان” قید کردیم.

•این عنوان رسمی و اعلام شده توسط شورای فرهنگ عمومی نبود؟

خیر.عرض کردم، ما در تلاش بودیم موضوع پنجم خرداد و سالروز اکتشاف نفت را تبلیغ و البته مقدمات ثبت رسمی آن در تقویم را مهیا کنیم.

•در آن مراسم از تمبر مسجدسلیمان نیز رونمایی شد.

بله.تمبر پیشنهاد همشهری خوبمان هوشنگ فرجی، خبرنگار روزنامه ایران بود.با اداره کل پست وزارت ارتباطات مکاتبه شد و یک برگ تمبر در قطع آ-چهار نیز تهیه و توسط رئیس مجلس، مدیرعامل وقت مناطق نفتخیز جنوب و دکتر جلیلی رونمایی و تابلوی آن نیز چنانچه در عکس مورد نظر می بینید، امضا شد.

• در همان مقطع اما اخباری منتشر شد مبنی بر ثبت رسمی پنجم خرداد بعنوان روز مسجدسلیمان.

بله.بعد از برگزاری نمایشگاه، مکاتبه مجددی با شورای فرهنگ عمومی انجام و موضوع پیشنهاد داده شد، اما بدلیل برخی کارشکنی ها و مکاتبات موازی با شورای فرهنگ عمومی از مبادی خاص در شهرستان مسجد سلیمان، موضوع مسکوت ماند.

• چه کارشکنی هایی؟

یک جریان سیاسی خاص از درون مسجد سلیمان از آغاز با مطرح شدن عنوان “پنجم خرداد” مخالفت می کردند.آنها در تحلیل خود پنجم خرداد را یک مناسبت استعماری و انگلیسی می دیدند و معتقد بودند این روز جایگاه و اهمیت مطرح شدن به عنوان یک رویداد تاریخی مثبت و بزرگ را ندارد.در مقابل تحلیل ما این بود که پنجم خرداد، رویدادی مهم و تاثیرگذار در سرشت و سرنوشت ایران و خاورمیانه است و اگر در دوره زمانی و به دلایل مختلف کشف این سیال ارزشمند چنانچه باید و شاید برای ایران و ایرانی مفید نبوده، اشکال در جای دیگری بوده و ربطی به اهمیت این روز تاریخی ندارد.ضمن اینکه؛ این ایده دنبال می شد که از این مناسبت و روز تاریخی برای احیای اقتصادی و فرهنگی مسجد سلیمان با طرح در مجامع ملی و حتی بین المللی استفاده شود.کما اینکه، ما پنجم خرداد سال۱۳۹۴ را با دعوت از کشورهای عضو اوپک و با حضور سفرای سه کشور عضو اوپک به نمایندگی از اعضای سازمان مذکور در مسجد سلیمان برگزار کردیم که خبر آن بازتاب جهانی داشت.

• در همان سال۱۳۹۳ چه اتفاقی برای درخواست ارائه شده جهت ثبت پنجم خرداد در تقویم افتاد؟

عرض کردم یک جریان خاص از دوران مسجدسلیمان مانع آن شد.

• یعنی پنجم خرداد بعنوان روز مسجدسلیمان در تقویم ثبت نشد؟

عرض کردم که خیر! البته متوجه دلیل تکرار این سوال هستم.من هم برخی حواشی که بعد از ثبت پنجم خرداد در تقویم با پیگیری نماینده فعلی مسجد سلیمان در مجلس مطرح شد را دیدم و خواندم و متاسف شدم.متاسف از اینکه به جای اینکه همشهریان خوبمان در این شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی حتی برای لحظاتی شاد و به آینده شهرمان امیدوار باشند، با شبهات وارد شده به موضوع، بیشتر دچار تردید و یاس شدند!

• بله.برخی با بیان اینکه این ثبت در دوران دکتر جلیلی اتفاق افتاده سعی در زیرسوال بردن تلاش دکتر جباری در این زمینه داشتند.

با شناختی که از دکتر جلیلی عزیز دارم، مطمئن هستم خود ایشان از جریان ایجاد شده مبرا و از نظر اخلاقی نیز مخالف چنین رفتارها و تحلیل هایی هستند.همچنین طی این مدت که به دکتر جباری عزیز در همین زمینه و راستا افتخار ارائه مشاوره دارم، شاهد تلاش و پیگیری ایشان در این زمینه خاص بوده ام و شهادت می دهم که ایشان اعتبار خود را برای تحقق این موضوع گرو گذاشتند.اما می دانید که پس از ارسال نامه دکتر جباری در تاریخ هشتم اردیبهشت ماه۱۴۰۴ طی نامه شماره۴۰۲۷۲۶۶ و درخواست ثبت رسمی پنجم خرداد روز مسجدسلیمان در تقویم فرهنگی کشور، بیست و دوم اردیبهشت ماه۱۴۰۴ شورای فرهنگ عمومی کشور، ثبت مناسبت پنجم خرداد را با عنوان: “سالروز اکتشاف نخستین چاه نفت خاورمیانه” در تقویم رسمی کشور اعلام نمود.

• موضوعی که به این شبهات دامن زد این بود که در نامه دکتر جباری که ذیل آن شما را نیز برای ارائه توضیحات بیشتر به شورای فرهنگ عمومی معرفی نموده درخواست ثبت پنجم خرداد بعنوان روز مسجد سلیمان شده، اما مصوبه اعلامی، عنوان سالروز کشف اولین چاه نفت در خاورمیانه(۱۲۸۷ه ش) را برای پنجم خرداد برگزیده است.

این ایراد بلانسبت مطرح کنندگانش، اصطلاحاً بنی اسرائیلی است! اولین چاه نفت خاورمیانه در کجا بود؟ تبریز؟تهران؟ اصفهان؟ دزفول یا مسجد سلیمان؟ طبیعی است که این عنوان تداعی نام مسجد سلیمان در اذهان است.

• درست است.اما مردم مسجدسلیمان حق دارند که روزی در تقویم به نام شان باشد

بر منکرش لعنت!ضمن اینکه من و دهها نفر دیگر با سواد تر و توانمندتر از من نیز حداقل از سال۱۳۸۷ و یکصدسالگی نفت در ایران بدنبال تحقق این خواسته بوده ایم و دکتر جلیلی نازنین نیز در دوران نمایندگی مردم در مجلس، اعتبار خود را بر پیگیری این خواسته برحق نهاد و امروز نیز دکتر جباری، نماینده جدید و سختکوش مسجدسلیمان، به تعبیر من چوب دوی چهار در صد متر را به دست گرفته و به سرانجام رسانده.من افتخار همکاری با آقایان ظاهری و ورناصری را نداشتم، اما مگر می شود فکر کرد که این دو نماینده محترم نیز نسبت به پیگیری این حق بی تفاوت بوده باشند؟ببینید در مورد تکیه بر عنوان مسجد سلیمان در مصوبه شورای فرهنگ عمومی فرمودید متاسفانه دور بودن از قضایا و فعالیت ها باعث می شود، گاه انسان دچار تحلیل غلط از رویدادها شود.شورای فرهنگ عمومی برای ثبت مناسبت ها اساسنامه و پروتکل خاص خود را دارد.

• به نکته جالبی اشاره کردید.در پیگیری اخیر دکتر جباری، شما بعنوان مشاور ایشان جهت ارائه توضیحات تکمیلی به شورای فرهنگ عمومی معرفی شدید.بفرمایید چرا به تعبیر منتقدان کلمه مسجدسلیمان در عنوان ثبت شده نیست.

همان طور که عرض کردم؛ اعضای شورای فرهنگ عمومی نیز روش اجرایی خود را داشته و تابع دستورالعمل و دستور خاص آن مرکز هستند.ما برای اینکه به درک درستی از رویدادها برسیم، باید از موقعیت خود بعنوان درخواست کننده قدری فاصله گرفته و موضوع را از چشم مجری یا پاسخ دهنده به درخواست نیز ببینیم.یک سال۳۶۵ روز است و در همین موضوع مورد نظر ما یعنی درج نام یک جغرافیای خاص در تقویم، تصور کنید تعداد شهرها و روستاها و مناطق متقاضی چنین موضوعی چند برابر تعداد روزهای سال است؟!دوستان شورای فرهنگی برای من و دکتر اردشیر صالح پور، رئیس محترم شورای مشاوران فرهنگی دکتر جباری توضیح دادند که علیرغم ارزشی که برای درخواست ارائه شده قائل هستند، اما محدودیت های خود برای پاسخگویی به درخواست های مشابه را نیز دارند.بدین ترتیب اتفاق بزرگ و جهانی رویداده در پنجم خرداد، یعنی کشف نفت از چاه شماره یک ایران و خاورمیانه در عنوان ثبت شده قید گردید که البته برای همگان در داخل و خارج از کشور تداعی کننده نام مسجد سلیمان است.

• توضیح شما روشنگر و منطقی است، اما آیا می توان به ویرایش آن در سال های آتی امیدوار بود؟

چرا که نه! به این نکته نیز توجه داشته باشیم که ویرایش یک عنوان در تقویم به مراتبط سهل تر از ثبت آن در تقویم است و از گفتن این نکته نیز دلشوره نداشته باشیم که بگوئیم دکتر رضا جباری برای تحقق این امر پیگیری فراتر از مسئولیت نمایندگی خود داشتند.همانگونه که نباید منکر زحمات دکتر اسماعیل جلیلی بزرگوار در دوران مسئولیت نمایندگی شان در این زمینه باشیم.من از نزدیک شاهد زحمات هر دوی این عزیزان بودم و هستم و باز هم متاسفم که بجای متوالی و پشت سرهم و مکمل دیدن این زحمات متاسفانه گاه این زحمات در تقابل با هم تحلیل می شود!

• آقای دکتر خدادادیان، در آستانه پنجم خرداد هستیم و شما این بار مشاور یکی دیگر از نمایندگان مسجدسلیمان هستید.امسال برای پنجم خرداد چه برنامه ای تدارک دیده شده است؟

با اخذ مجوز و مکاتبات انجام شده توسط دکتر جباری، ما هفته آینده برگزاری نمایشگاه عکس ها، اسناد و اشیاء را در تهران و در مجلس شورای اسلامی با همکاری دوستان و همشهریان عزیزمان از شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجد سلیمان و روابط عمومی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب خواهیم داشت.در جریان روزهای برگزاری نمایشگاه دکتر جباری رایزنی هایی نیز با وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین وزارت نفت در زمینه های فرهنگی، توریسم و گردشگری و پیگیری مطالبات چهارشهرستان در بخش های مختلف از وزارت نفت خواهند داشت که انشاالله اخبار رسمی و دقیق آن موارد را از طریق دفتر ایشان خواهید شنید.

• در وزارت نفت بخشی نیز داریم به نام موزه های نفت.این بخش نیز در برگزاری نمایشگاه مذکور مشارکت خواهند داشت؟

خیر

• ضمن تشکر از وقتی که اختصاص دادید.اگر نکته ناگفته ای باقی مانده لطفا بفرمایید.

من هم از شما که این گفتگو را ترتیب دادید سپاسگزارم و امیدوارم مرور موارد مطرح شده به تحلیل درست موضوع کمک کند.همچنین پنجم خرداد و سالروز اکتشاف نفت از چاه شماره یک خاورمیانه در مسجدسلیمان عزیز را به همه هموطنان و به خصوص همشهریان خوبم در هرجای دنیا که هستند تبریک می گویم و امیدوارم روزی برسد که همه ما بدور از منیّت ها و حُب و بُغض ها به سربلندی ایران و رفاه و آرامش ایرانیان بیندیشیم و در آن کوشا باشیم.
متاسفانه به دلایل مختلف حال جمعی ما این روزها خوب نیست.چراغ روشن فردا در چنین شرایطی “امید” است و امیدوارم اقداماتی از جمله ثبت مناسبت پنجم خرداد در تقویم رسمی کشور که اقدامی ماندگار و بزرگ است، در روشن ماندن چراغ امید در دل مسجدسلیمانی های عزیز برای رسیدن به فردای بهتر موثر باشد.از همین فرصت استفاده کرده و ضمن تشکر از زحمات دکتر جلیلی در پیگیری موضوع پنجم خرداد از دکتر رضا جباری که این مهم را به سرانجام رساندند سپاسگزارم.
به امید روزهای بهتر برای مسجدسلیمان، خوزستان و ایران عزیز.