مراسم قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶، بهجای آنکه نمادی از همبستگی و شور فوتبال باشد، عملاً به نمایش فردی تبدیل شد و انتقادهای زیادی به همراه داشت.
قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶، که قرار بود جشن وحدت و هیجان فوتبال باشد، بهطور غیرمنتظره به مراسمی شخصی برای دونالد ترامپ تبدیل شد؛ رئیسجمهور آمریکا عملاً محور اصلی این رویداد بینالمللی شد و فیفا نیز این نقشپررنگ را پذیرفت.
تام هیندل از سایت گل یادداشت جالبی در مورد این مراسم و انتقادهایی که به آن شده نوشته، که در ادامه میخوانیم.
ماجرا از جایی آغاز شد که ترامپ هنگام ورودش به صحنه، روند از پیش طراحیشده برنامه را مختل کرد. جانی اینفانتینو، رئیس فیفا، تلاش کرد او را هدایت کند، اما ترامپ مسیر خود را رفت. اینفانتینو در نهایت تسلیم شد و گفت: «آقای رئیسجمهور، از این طرف… البته، هر کاری خواستید بکنید.» همین جمله کوتاه، خلاصهای از مراسمی بود که بیش از آنکه به فوتبال بپردازد، حول محور یک فرد میچرخید.
قرعهکشی جام جهانی قرار است روح رقابت، همدلی جهانی و فاصله گرفتن از حواشی سیاسی را یادآوری کند. اما این مراسم بیش از هر چیز به بیان استثنائی بودن آمریکا و برجستهسازی ترامپ پرداخت؛ رویکردی که کاملاً با ماهیت جهانی و مشارکتی این رویداد در تضاد بود. همانطور که توماس توخل، سرمربی انگلیس، گفت: «میشد مراسم را بدون این همه نمایش برگزارش کرد. نیاز نبود. واضح بود که امروز قرار نیست بحثی جدی درباره فوتبال باشد.»
در این رابطه بخوانید: انتقاد از حاشیههای مراسم قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶؛ نیازی به این همه تجملات نبود!
اینفانتینو، که همیشه علاقهمند به اجرای نمایشی پرزرقوبرق است، کوشید حالوهوایی هیجانی و آمریکایی به برنامه بدهد. اینکه جام جهانی چیزی مثل «۱۰۴ سوپربول» خواهد بود. بعد جمعیت را به سر دادن شعار «آمریکا»، «کانادا» و «مکزیک» هدایت کرد؛ این یکی از معدود لحظاتی بود که توجه بین سه کشور میزبان بهطور برابر تقسیم شد. غیر از آن، اشاره خاصی به دو میزبان دیگر نشد.
جسی مارچ، سرمربی کانادا، این نمایش را «کاملاً آمریکایی» توصیف کرد. در عمل هم اشاره به مکزیک ناچیز بود و سهم کانادا تنها چند جمله کوتاه. تقریباً همهچیز حول ترامپ طراحی شده بود؛ حتی زمانی که او قرار بود درباره فوتبال صحبت کند، جملهای مبهم گفت: «حدس میزنم پله یکی از بزرگان بود.» شوخطبعیهای اینفانتینو درباره تغییر نام «ساکر» به «فوتبال» یا پیدا کردن اسم جدید برای NFL هم با استقبال سرد حاضران مواجه شد.
در بخش دیگری از مراسم، فیفا نخستین «جایزه صلح» خود را اهدا کرد؛ جایزهای که حتی برخی افراد در سازمان نمیدانستند قرار است اعطا شود. ویدئوی معرفی این جایزه با لحنی اغراقآمیز درباره «رهبر پویایی که زمینه گفتوگو، کاهش تنش و ثبات را فراهم کرده است» پخش شد و در پایان اعلام شد این جایزه به ترامپ تعلق میگیرد. واکنش جمعیت نیز، با پچ پچ و زمزمههای ناراضی، نشان داد که این انتخاب چقدر غیرمنتظره بوده است.
ترامپ پس از دریافت مدال، با لحنی نمایشی گفت «میخواهم همین حالا آن را بیاندازم گردنم» و اینفانتینو پاسخ داد: «میتوانید هر جا بروید آن را بپوشید.»
سخنان ترامپ نیز ترکیبی از خودستایی و بزرگنمایی بود؛ از ادعای توقف جنگها تا تضمین روابط عالی با کانادا؛ ادعایی که با مواضع اخیر خودش در تناقض بود. او حتی فروش بلیتها را تحسین کرد، در حالی که قیمتها در بازار ثانویه به بالاترین حد تاریخ جام جهانی رسیدهاند.
این مراسم در حالی برگزار شد که فضای سیاسی پیرامون تورنمنت چندان آرام نیست. ایران پس از رد شدن درخواست ویزای اعضای هیئت خود تهدید به تحریم کرد. شهروندان کشورهایی مانند هائیتی همچنان با محدودیت ورود به آمریکا روبهرو هستند. سازمانهای حقوق بشری نیز خواستار اقدام فوری فیفا در قبال سیاستهای مهاجرتی آمریکا شدهاند و حتی درخواست تغییر میزبان را مطرح کردهاند. این شرایط برای بسیاری یادآور بحثهای مشابه پیش از جام جهانی قطر بود.
فیفا برای اجرای برنامه مفصل خود چهرههای مشهوری را دعوت کرده بود: از متیو مککاناهی تا شکیل اونیل، تام بردی، آرون جاج و وین گرتزکی. اما اغلب بخشهای نمایشی یا کماثر بودند یا نامتناسب با فضای فوتبال. گرتزکی حتی در تلفظ نام برخی کشورها دچار مشکل شد.
بخش اصلی مراسم، یعنی قرعهکشی، با تأخیر بیش از یک ساعت و بیست دقیقه آغاز شد و تنها حدود ۲۰ دقیقه طول کشید. بسیاری از مربیان، مانند هیمیر هالگریمسون از ایرلند، معتقد بودند که فوتبال در این مراسم اولویت دوم بوده است. او گفت: «احساس کردم فوتبال در درجه دوم بود و سرگرمی اول. من قبلا چند قرعهکشی انجام دادهام… فوتبال باید همیشه اول باشد.»
در پایان نیز گروه Village People با اجرای آهنگ «YMCA» ظاهر شد و مراسم با رقصیدن ترامپ در جایگاه بالا به پایان رسید؛ صحنهای که بهخوبی نشان میداد چه کسی واقعاً این مراسم را در اختیار گرفته بود.
بیشتر بخوانید: رقص ترامپ در مراسم قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶ +تصاویر
Δ