آروان خبر//ناصر تقوایی، از پیشگامان موج نوی سینمای ایران و یکی از مؤلفترین فیلمسازان تاریخ کشور، چشم از جهان فروبست. او با آثار محدود اما تأثیرگذار خود، نقشی ماندگار در شکلگیری زبان تازهای در روایت سینمایی ایران ایفا کرد. تقوایی متولد آبادان بود و تحصیلات متوسطهاش را در دبیرستان رازی این شهر گذراند. فعالیت […]
آروان خبر//ناصر تقوایی، از پیشگامان موج نوی سینمای ایران و یکی از مؤلفترین فیلمسازان تاریخ کشور، چشم از جهان فروبست. او با آثار محدود اما تأثیرگذار خود، نقشی ماندگار در شکلگیری زبان تازهای در روایت سینمایی ایران ایفا کرد.
تقوایی متولد آبادان بود و تحصیلات متوسطهاش را در دبیرستان رازی این شهر گذراند. فعالیت حرفهایاش را در دهه ۱۳۴۰ با ساخت مستند آغاز کرد و سپس به تلویزیون و سینما راه یافت. نگاه دقیق، شاعرانه و چندلایه او به انسان و جامعه، آثارش را به تجربههایی منحصر بهفرد در تاریخ سینمای ایران بدل کرد.
سریال «داییجان ناپلئون» که در سال ۱۳۵۴ تولید شد، هنوز هم یکی از محبوبترین و ماندگارترین مجموعههای تلویزیونی کشور به شمار میآید؛ روایتی طنزآمیز و انتقادی از جامعهای گرفتار توهمات تاریخی و روابط پیچیده خانوادگی.
فیلم «ناخدا خورشید» با اقتباسی آزاد از رمان «داشتن و نداشتن» ارنست همینگوی، موفق شد جایزه جشنواره لوکارنو را از آن خود کند. تقوایی در این اثر، با فضاسازی جنوب و شخصیتپردازی دقیق، نمونهای درخشان از اقتباس بومیشده را ارائه داد.
در «ای ایران»، او نگاهی انتقادی به فضای اجتماعی و سیاسی جامعه داشت و با زبانی استعاری، از دغدغههای ملی و هویت ایرانی سخن گفت. پس از سالها سکوت، تقوایی در سال ۱۳۸۰ آخرین فیلم بلند خود را با نام «کاغذ بیخط» ساخت؛ اثری روانشناختی با درونمایهای اجتماعی که نقدی ظریف بر مناسبات خانوادگی و ساختارهای پنهان قدرت در جامعه بود.
از دیگر آثار برجسته او میتوان به «آرامش در حضور دیگران»، «صادق کرده» و «نفرین» اشاره کرد؛ فیلمهایی که هر یک، گوشهای از دغدغههای انسانی، اجتماعی و زیباییشناختی این کارگردان فقید را بازتاب میدهند.
ناصر تقوایی در روایتهایش از زبان و تصویر بهرهای شاعرانه و چندلایه میبرد؛ او به جزئیات، سکوتها و نگاهها بیش از دیالوگهای پرطمطراق اهمیت میداد. یاد او با آثارش، در حافظه فرهنگی و سینمایی ایران زنده خواهد ماند.
Δ