صولت احمدی // روز پانزدهم اسفند ماه در تقویم رسمی کشورمان به عنوان روز درختکاری نامگذاری شده است و به همین مناسبت هم در گوشه و کنار کشور، شهروندان بسیاری ، بویژه مدیران برخی نهادها، اعضای سمن ها و . . . در چنین روزی اقدام به کاشت درخت و تبلیغ این موضوع میپردازند. هرچند […]
صولت احمدی // روز پانزدهم اسفند ماه در تقویم رسمی کشورمان به عنوان روز درختکاری نامگذاری شده است و به همین مناسبت هم در گوشه و کنار کشور، شهروندان بسیاری ، بویژه مدیران برخی نهادها، اعضای سمن ها و . . . در چنین روزی اقدام به کاشت درخت و تبلیغ این موضوع میپردازند.
هرچند این امر (نامگذاری یک روز ، اقدام به کاشت درخت و تبلیغ درختکاری) بسیار پسندیده است اما تمرکز بیش از حد بر این مسأله، حداقل دو پیامد نامطلوب را در پی خواهد داشت؛
۱) محدود کردن یک موضوع کلی (پوشش گیاهی) به موضوعی جزئی تر (درختکاری)؛
پوشش گیاهی و حفظ آن بسیار فراتر از درخت و درختکاری است. نه فقط درختان به تنهایی، بلکه درختچهها و بوتههایی که در جای جای مختلف کشور هستند که پوشش گیاهی این سرزمین را تشکیل میدهند و هر جزء آن کارکردهای خود را دارد بطور مثال یک بوته در یک منطقه بیابانی میتواند از بحران گرد و غبار جلوگیری کند و همچنین در نفوذ دادن آب، در تلطیف هوا و در بسیاری از مسائل دیگر کمک کند و ما نباید با محدود کردن موضوع، به کاشت درخت آنهم در فضای سبز شهری، به کارکردهای اکولوژیک درخت بی توجه باشیم. چرا که بد نیست تا به خود یادآوری کنیم که انقراض برخی از گونه های جانوری نیز به دلیل از بین رفتن پوششهای گیاهی و زیستگاه آنها بوده است.
۲) غفلت از داشته های ارزشمند و لزوم حفظ و نگهداری آنها؛
سرزمین ما یکی از پُربارترین پوششهای گیاهی جهان را دارد. کافی است بدانیم در ایران ۸ هزار گونهی گیاه میروید که ۱۸۰۰ گونهی آن در هیچجای جهان مانند ندارد و بومی سرزمین ماست. این پوشش بیمانند گیاهی در دههها و بهویژه سالهای گذشته دچار دگرگونیهایی شده است که پیامد آن ازمیانرفتن بخش چشمگیری از پوشش گیاهی و در خطر بودن زیستبوم بوده است. با این حساب، آیا دردناک نیست که اکنون نزدیک به ۲ هزار گونه از گیاهان ایران با خطر نابودی روبهرو هستند؟ (تارنمای موسسهی تحقیقات جنگلها و مراتع کشور)
جنگلهای ایران (که در بین ۵۰ کشور دارای جنگل رتبه ۴۶ را دارند)را نیز میتوان به پنج ناحیه رویشی بشرح زیر تقسیمبندی نمود:
• ناحیه هیرکانی (خزری یا کاسپینی) که نوار سبز شمال کشور را تشکیل میدهد.
• ناحیه ایران-تورانی که بهطور عمده در مرکز ایران پراکنده شدهاند.
• ناحیه زاگرس که بهطور عمده جنگلهای بلوط غرب کشور را تشکیل میدهند.
• ناحیه خلیج فارس که در نوار ساحلی جنوب پراکنده میباشند.
• ناحیه ارسبارانی که متشکل از گونههای نادر و منحصربهفرد میباشند و در شمال غربی ایران قرار دارند.
متاسفانه در سالهای اخیر اخبار زیادی در خصوص از بین رفتن جنگل های هیرکانی با هدف توسعه زمین های کشاورزی، ساخت و ساز شهرها و ویلاها، کارخانجات و شهرکهای صنعتی ، قاچاق چوب و همچنین از بین رفتن جنگل های زاگرس در اثر آتش سوزی های مستمر و دچار شدن به بیماری یا خطراتی که دیگر نواحی جنگلی را تهدید میکند و از بین میبرند میشنویم.
قطعاً مقایسه پوشش گیاهی و نواحی جنگلی که بصورت طبیعی رشد کرده اند با درختانی که توسط ما کاشته شده اند قابل قبول نیست اما بد نیست که بدانیم میزان از بین رفتن پوشش گیاهی و نواحی جنگلی بسیار بیشتر از میزان درختی است که هر ساله کاشته میشود.
بنابراین ضمن احترام به ایده پسندیده درختکاری، باید به فکر راه حل کلی و مناسب تری جهت حفظ و نگهداری داشته های ارزشمند مان در خصوص پوشش گیاهی و نواحی جنگلی باشیم.
Δ